Veysel Ulusoy: Enflasyon ve yolsuzluk: Latin Amerika ülkeleri ve biz

. Bu şahlanış hikâyelerinin akademik yansımasını Merkez Bankası’nın son olmayan enflasyon raporunda da görmek mümkün. Petrol krizlerinin yanında birçok dalgalanmaların olduğu 1970’lerin ikinci yarısından sonra Şili enflasyon sorununu bir daha tecrübe etmemek üzere çözmüş ve günümüzde neredeyse sıfıra yakın bir orana getirmiştir. Yıllardan beri sıkı bir yaptırım altında bulunan Venezüella ile yolsuzluk ve verileri manipüle eden Arjantin dışında, enflasyon sorununun olduğu bir Latin Amerika ülkesi kalmadı artık. Enflasyonun düşürülmesi için gerekli modeller ve stratejilerin olması gereken sayısal girdi çıktı analizi ve ekonometrik modeller de yok. Guatemala’da da durum farklı değil. 1980’lerin sonu ve 90’ların başındaki çalkantılarla roket gibi fırlayan fiyat artışlarına rağmen uygulanan ekonomik programlar ve ticaret ortaklıklarının verdiği katkıyla Peru da enflasyona karşı savaşı kazanmış ve oranı yüzde 5 çizgisinin altına çekmiştir. Ve maalesef, ekonomimiz çökerken de aynı cümleleri işitir haldeyiz. OVP (orta vadeli model) denen kes yapıştırdan ibaret açıklama dışında takip edilecek bir stratejik yaklaşım da yok. Borç batağına sürüklenmiş, dış borcu 500 milyar dolara ulaşmış, üretimi cılız ve halkı artık fakir olan bir Türkiye var. Gelelim bize. . Peru’da da aynı durum söz konusu. Bankanın özenle üzerinde durması gereken istihdam politikası ve işgücüne katılım yani emek arzı konusunda bir görüşü de yok. Para bulmaktan başka bir amaç kalmamış ülkemizde. Özetle resim budur!",. 1995’te moratoryum ilan ederek borçlarını ödeme planı talep eden Meksika’da enflasyonun yüzde 5’lere gelmesi bir başarı hikâyesidir. Ve hâlâ roket gibi fırlayan, bazen de tüy misali baz etkisiyle inen bir enflasyon oranı var. 2000’lerin başında Latin Amerika ülkelerinde olduğu gibi likidite bolluğu ve uygulanan IMF programının verdiği katkıyla ekonomisini toparlayan ülkemizde, bu bolluğun ve değer kazanan lira ile beraber tüketim alışkanlığı, yatırım ve özellikle inşaat alanındaki genişleme ile artan yolsuzluk ve kaynakların etkin olmayan dağılımı, kendini bir on yıl sonra hissettirmeye, 2010’ların başından itibaren de sıkıntılar artmaya başlamıştır. Ufak dalgalanmalar hariç, bu enflasyon oranı 2000’lerin başından beri, sürekli olarak yüzde 5’lerin altında seyrediyor. Topu topu yüzde 5 büyüme oranı ile 40 milyar dolar ek yıllık reel gelir yaratan ekonomimizde, korkunç derecedeki transfer aktarımı ve yolsuzluğun ortaya çıkardığı ekonomik sorunlar sahte zenginlik görünümü ile perdelenmiş, hep uçuyoruz üzerine kurulan cümlelerle örtülenmiştir. . MERKEZ BANKASI ENFLASYON RAPORUBankanın raporunda varsa yoksa enflasyonun gelecek dönemdeki seyrinin para politikası araçlarıyla ne olacağının bir bir resmi veriliyor halka. Esasında halkın da fazla bir şey anlamadığı bu raporların geçmişine bakıldığında aynı cümlelerin farklı birkaç kelimeyle düzenlenmesinden başka bir şey olmadığı görülüyor. . Neredeyse aynı cümleleri Meksika için de kurabilir, enflasyona karşı mücadelesini anlatabiliriz. . . 90’ların başında yüzde 60’ları bulan oranı şimdilerde kalıcı bir şekilde ortalama yüzde 5’lere çeken bir ülke görüyoruz karşımızda. Raporda üretimin yapılanmasından bahseden yok. 90’ların ortasına kadar enflasyon altında ezilen halkın yaşadığı Brezilya’da örneğin enflasyon oranı birkaç yıl içinde yüzde 2000’lerden yüzde 10’ların, hemen arkasından da yüzde 5’lerin altına çekildi. Esasında “Gelip de ne yapacağız?” diye başlayalım. Yok, yok, yok!Çünkü yolsuzluk kurutmuş ülkeyi.

Veysel Ulusoy: Enflasyon ve yolsuzluk: Latin Amerika ülkeleri ve biz

Guatemala’da da durum farklı değil. Yıllardan beri sıkı bir yaptırım altında bulunan Venezüella ile yolsuzluk ve verileri manipüle eden Arjantin dışında, enflasyon sorununun olduğu bir Latin Amerika ülkesi kalmadı artık. . . 90’ların ortasına kadar enflasyon altında ezilen halkın yaşadığı Brezilya’da örneğin enflasyon oranı birkaç yıl içinde yüzde 2000’lerden yüzde 10’ların, hemen arkasından da yüzde 5’lerin altına çekildi. Özetle resim budur!",. Ufak dalgalanmalar hariç, bu enflasyon oranı 2000’lerin başından beri, sürekli olarak yüzde 5’lerin altında seyrediyor. . Ve maalesef, ekonomimiz çökerken de aynı cümleleri işitir haldeyiz. Neredeyse aynı cümleleri Meksika için de kurabilir, enflasyona karşı mücadelesini anlatabiliriz. MERKEZ BANKASI ENFLASYON RAPORUBankanın raporunda varsa yoksa enflasyonun gelecek dönemdeki seyrinin para politikası araçlarıyla ne olacağının bir bir resmi veriliyor halka. 90’ların başında yüzde 60’ları bulan oranı şimdilerde kalıcı bir şekilde ortalama yüzde 5’lere çeken bir ülke görüyoruz karşımızda. Enflasyonun düşürülmesi için gerekli modeller ve stratejilerin olması gereken sayısal girdi çıktı analizi ve ekonometrik modeller de yok. OVP (orta vadeli model) denen kes yapıştırdan ibaret açıklama dışında takip edilecek bir stratejik yaklaşım da yok. Gelelim bize. Para bulmaktan başka bir amaç kalmamış ülkemizde. Peru’da da aynı durum söz konusu. . Topu topu yüzde 5 büyüme oranı ile 40 milyar dolar ek yıllık reel gelir yaratan ekonomimizde, korkunç derecedeki transfer aktarımı ve yolsuzluğun ortaya çıkardığı ekonomik sorunlar sahte zenginlik görünümü ile perdelenmiş, hep uçuyoruz üzerine kurulan cümlelerle örtülenmiştir. . 1995’te moratoryum ilan ederek borçlarını ödeme planı talep eden Meksika’da enflasyonun yüzde 5’lere gelmesi bir başarı hikâyesidir. 2000’lerin başında Latin Amerika ülkelerinde olduğu gibi likidite bolluğu ve uygulanan IMF programının verdiği katkıyla ekonomisini toparlayan ülkemizde, bu bolluğun ve değer kazanan lira ile beraber tüketim alışkanlığı, yatırım ve özellikle inşaat alanındaki genişleme ile artan yolsuzluk ve kaynakların etkin olmayan dağılımı, kendini bir on yıl sonra hissettirmeye, 2010’ların başından itibaren de sıkıntılar artmaya başlamıştır. Esasında “Gelip de ne yapacağız?” diye başlayalım. . Ve hâlâ roket gibi fırlayan, bazen de tüy misali baz etkisiyle inen bir enflasyon oranı var. Borç batağına sürüklenmiş, dış borcu 500 milyar dolara ulaşmış, üretimi cılız ve halkı artık fakir olan bir Türkiye var. Yok, yok, yok!Çünkü yolsuzluk kurutmuş ülkeyi. Esasında halkın da fazla bir şey anlamadığı bu raporların geçmişine bakıldığında aynı cümlelerin farklı birkaç kelimeyle düzenlenmesinden başka bir şey olmadığı görülüyor. Petrol krizlerinin yanında birçok dalgalanmaların olduğu 1970’lerin ikinci yarısından sonra Şili enflasyon sorununu bir daha tecrübe etmemek üzere çözmüş ve günümüzde neredeyse sıfıra yakın bir orana getirmiştir. 1980’lerin sonu ve 90’ların başındaki çalkantılarla roket gibi fırlayan fiyat artışlarına rağmen uygulanan ekonomik programlar ve ticaret ortaklıklarının verdiği katkıyla Peru da enflasyona karşı savaşı kazanmış ve oranı yüzde 5 çizgisinin altına çekmiştir. Bu şahlanış hikâyelerinin akademik yansımasını Merkez Bankası’nın son olmayan enflasyon raporunda da görmek mümkün. Bankanın özenle üzerinde durması gereken istihdam politikası ve işgücüne katılım yani emek arzı konusunda bir görüşü de yok. Raporda üretimin yapılanmasından bahseden yok.